Weer maar eens een controverse rond "adoptie"

Bijna iedereen spreekt ons erover aan: "Heb je het gehoord? Weer een adoptieschandaal?"

Persoonlijk vind ik het droevig dat adoptie weer maar eens negatief in de pers komt, dat iedereen er grote uitspraken over doet maar dat er in de grond niets verandert. Na de schrijnende verhalen over ontvoerde baby's in Indië en China, over het failliet van Horizon, over het verhandelen van kinderen (te koop op internet plaatsen), zie ik nergens ook maar enige vorm van (rapportering over)concrete actie om dit te voorkomen of om de bestaande ellenlange procedures te optimaliseren.

De pers zet de verhalen in de schijnwerper (wat ook hun taak is), verschillende mensen reageren, maar wordt er ook concreet iets ondernomen? Daar hoor je achteraf nooit meer iets van...

Persoonlijk was ik trouwens ook ontgoocheld dat er op het vrtnieuws niemand van vreemdelingenzaken werd geintervieuwd die eens kon komen vertellen wat zo een humanitair visum precies is en hoe zo een evaluatie gebeurt? Wat zijn de voorwaarden?

Hoe wordt nagegaan dat diegene die een kind via een humanitair visum naar België haalt ook effectief in staat is voor dit kind te zorgen? Welke procedures zijn er om te voorkomen dat mensen deze procedure misbruiken? Hoe kan je voorkomen dat mensen die na hun maatschappelijk onderzoek een negatief advies hebben gekregen, er toch in slagen op deze manier een kind naar België te brengen en er een jaar later wordt beslist dat ze nog steeds niet in staat zijn voor dit kind te zorgen? Wat gebeurt er dan met het kind? Waar staan we dan met het Verdrag van Den Haag?

Ik ben een grote voorstander dat we als westers land onze verantwoordelijkheid opnemen en deze humanitaire visums afleveren en zo kinderen een kans in het leven geven. Maar is het dan niet beter dat deze kinderen bij pleegouders worden geplaatst tot de adoptiediensten de herkomst van het kind hebben kunnen achterhalen, er zich van verzekerd hebben dat het inderdaad geen familie meer heeft in het land van herkomst en dan uiteindelijk een matching doen met hun openstaande dossiers (i.e. kandidaat adoptie ouders die alle nodige screenings al hebben ondergaan)?

Hoewel ik een heel uitgesproken mening heb over het laatste "schandaal", ga ik hier bewust geen publieke uitspraken over doen. Ik heb de verschillende blogs en lezersbrieven de afgelopen dagen met aandacht gevolgd en ik kan me enorm vinden in de frustratie en verontwaardiging van de vele (kandidaat) adoptie ouders. De belangrijkste reden waarom ik geen uitspraak wil doen is dat we niet alle details kennen en ik ondanks alles blij ben dat toch een kindje van een gewisse dood is gered.

Ik hoop echter dat dit verhaal politici ertoe zal aanzetten hun verantwoordelijkheid op te nemen.

Als het mevrouw Schelfhout en haar familie lukt om hun adoptieprocedure voor hun zoon (want zo noemen ze hem al) rond te krijgen in minder dan een jaar, dan wil dit mijns inziens zeggen dat de vele onredelijke wachtijden serieus kunnen worden ingekrimpt, mits misschien een aanpassing van de adoptiewetgeving.

Als het lukt voor dit gezin dan zie ik niet in waarom anderen maanden moeten wachten vooraleer ze hun inleidende cursus kunnen volgen, daarna weer maanden moeten wachten voor ze de eerste maal voor de jeugdrechter kunnen verschijnen, dan weer maanden moeten wachten voor een sociaal onderzoek en dan weer eens wachten op het rapport van dit onderzoek en de uitspraak en vonnis van de rechtbank. Om dan nog maar van het kanaalonderzoek te zwijgen in het geval van een zelfstandige adoptieprocedure. Dat je dit alles op de 'klassieke' manier in minder dan een jaar zou kunnen rondkrijgen lijkt me wel een zeer 'sterke' prestatie...

Ondanks alles wat er in de media over gezegd wordt (over het tekort aan adoptabele kinderen), zijn er wereldwijd massa's kinderen die wachten op een liefdevol gezin en die nooit die kans zullen krijgen (je hoeft maar door te wereld te back-packen om te zien dat het tekort aan adoptabele kinderen larie en apekool is). De adoptiekanalen (i.e. de landen van waaruit je kan adopteren) zijn vandaag de dag beperkt en nieuwe kanalen zoeken of valideren kost geld, geld dat de overheid blijkbaar maar in mondjesmaat toekent en zelfs de bestaande adoptiekantoren in problemen brengt. Hopelijk worden de vele wachtende adoptieouders een beetje meer ondersteund dan vandaag, en wordt de voorkeursbehandeling van een senator geen zoveelste slag in hun gezicht...

De adoptieprocedure voor buitenlandse adoptie: (bron: www.adoptievlaanderen.be)

1. Melding en registratie
Kandidaat-adoptieouders melden zich aan bij de Vlaamse Centrale Autoriteit (Kind en Gezin) op tel. 02/533.14.76. Je krijgt een registratienummer (RBA-nummer) waarna je zal gecontacteerd worden door het centrum dat de voorbereiding organiseert. Na betaling van 25 euro geeft het voorbereidingsprogramma je de nodige informatie over het adopteren van een buitenlands kind.

2. Voorbereiding
Het voorbereidingsprogramma wordt gegeven door de voorbereidingscentra VCOK of TRIOBLA. Het doel van deze voorbereiding is je te informeren over Interlandelijke adoptie, adoptiekinderen, hun achtergrond, enz... en je te confronteren met de realiteit van adoptie. Via discussiegroepen en videomateriaal wordt jouw adoptievraag scherper gesteld en wordt een bewuste keuze mogelijk.
Het voorbereidingsprogramma beslaat 20 uren en is gespreid over 2 maanden. Per programma nemen er minstens acht koppels / alleenstaanden deel. Aan het einde van het voorbereidingsprogramma geeft het voorbereidingscentrum je een attest van deelname. Dit attest heb je nodig om aan de volgende stap van de procedure te beginnen. Het attest van voorbereiding blijft altijd geldig. Bij een volgende adoptie hoef je de voorbereiding niet opnieuw te volgen.

3. Geschiktheidsprocedure
Eenmaal je het attest van de voorbereiding in handen hebt, kan je naar de jeugdrechter van jouw gerechtelijk arrondissement stappen. Je maakt een verzoekschrift vrijwillige verschijning op dat je persoonlijk of via je advocaat indient op de griffie van de jeugdrechtbank van je arrondissement.
De griffier geeft je een datum en uur voor de inleidingszitting voor je verschijning voor de jeugdrechter. Je zaak verschijnt op de rol en je betaalt daarvoor 52 euro. Tijdens deze zitting meld je aan de jeugdrechter je voornemen en motivatie om een buitenlands kind te adopteren.
De jeugdrechter spreekt een tussenvonnis uit en beveelt een maatschappelijk onderzoek bij een dienst voor maatschappelijk onderzoek. Tijdens een periode van twee maanden heb je een aantal gesprekken met de dienst voor maatschappelijk onderzoek. Deze dienst legt na twee maanden een verslag voor aan de jeugdrechtbank.
De jeugdrechter kan zich naast dit verslag voor maatschappelijk onderzoek ook baseren op een politieonderzoek voor de uitspraak van het geschiktheidsvonnis.

4. Vonnis
Binnen de drie dagen nadat het verslag van de dienst voor maatschappelijk onderzoek ter griffie is neergelegd, mag je het verslag inkijken. Je hebt daarvoor 15 dagen de tijd. Daarna heb je nog 1 maand de tijd om voor de jeugdrechter te verschijnen. Deze geeft al dan niet een geschiktheidsvonnis tot adoptie af die drie jaar geldig is.
Wanneer je volgens het vonnis geschikt bent om te adopteren, dan zal het openbaar Ministerie binnen de twee maanden een verslag opmaken voor de bevoegde autoriteit van het land van herkomst. Dit verslag wordt ter griffie neergelegd.

Niet geschikt voor adoptie
Als de jeugdrechter je niet geschikt verklaart voor adoptie van een buitenlands kind, dan kun je beroep aantekenen bij het Hof van Beroep. De beroepstermijn is 1 maand en het Hof van Beroep kan een nieuw maatschappelijk onderzoek bevelen bij het Openbaar Ministerie. Je dient een verzoekschrift voor hoger beroep in op de griffie van het Hof van Beroep.

5a. Adoptie via een dienst
Je laat aan de Vlaamse Centrale Autoriteit (Kind en Gezin) weten via welke dienst en met welk land je wil adopteren. Je dossier wordt aan de dienst bezorgd.
De adoptiedienst bemiddelt, matcht, plaatst het kind en behandelt de eerste nazorg. Zij begeleiden je met alle administratieve, juridische en praktische zaken en zorgen ervoor dat alles geregeld is als je je kind gaat halen. Elke adoptiedienst heeft een contactpersoon in de verschillende landen van herkomst die je ter plaatste begeleiden om de adoptieprocedure vlot te laten verlopen.

5b. Zelfstandige adoptie
Als je voor zelfstandige adoptie kiest, dan moet je vooraf een kanaalonderzoek uitvoeren. Dit wil zeggen dat een buitenlands contact eerst grondig onderzocht moet worden vooraleer de adoptie kan plaatsvinden. Dit om er zeker van te zijn dat de adoptie legaal en in het belang van het kind zal plaatsvinden.
Als je zelfstandig wil adopteren, dan ben je zelf verantwoordelijk voor de afhandeling van je dossier. De Vlaamse Centrale Autoriteit zorgt voor de verzending van je dossier naar de bevoegde overheidsinstanties in het land van herkomst. Alle andere afhandelingen zijn voor eigen rekening.
Na thuiskomst met je adoptiekind moet je dit melden aan de Vlaamse Centrale Autoriteit (Kind en Gezin). 4 maanden nadat je kind geplaatst is, bezorg je een kopie van je dossier aan de Vlaamse Centrale Autoriteit.
Je kan adopteren uit een land dat een attest vraagt dat een bevoegde instantie zal instaan voor de nazorg. Wat je moet doen is vooraf een contract te sluiten met een erkende adoptiedienst die zal instaan voor de nazorg en de opvolging in het land van herkomst.